Destekleyici, tam oturan ayakkabılar, insanları hareket halinde ve ağrısız tutmada hayati bir rol oynar. Ancak belirli ayak koşullarına ve ayak tipine sahip kişiler için uygun ayakkabı giymek bazen yeterli olmamaktadır. Ayak veya parmak deformitesi, komplike veya ciddi ayak yaralanması, aşırı geniş bunyonlar, açık yara veya ayaklarınızı etkileyen nörolojik bir hastalığınız varsa ortopedik ayakkabılara ihtiyacınız olabilir.
Ortopedik ayakkabılar, ayak, ayak bileği ve bacağın mekaniğini ve yapısını desteklemek veya bunlara uyum sağlamak için özel olarak tasarlanmış ayakkabılardır ve onları günlük ayakkabılardan ayıran bir dizi tıbbi açıdan faydalı özellik ve işleve sahiptir. Ayak mekaniğiniz ne kadar anormal olursa, ortopedik ayakkabılara ihtiyaç duyma olasılığınız o kadar artar.
Ortopedik Ayakkabı Ne İşe Yarar?
Sırt, bacaklar, ayak bilekleri, ayaklar ve kalça vücutta birbirine sağlık açısından paralel bölümlerdir. Bu kadar doğrudan bir bağlantıyla, giyilen ayakkabıların bu bölümlerdeki tüm sorunları tetikleyeceği ya da var olan sorunları düzeltebileceği doğrudan düşünülebilir.
dolayısıyla ortopedik ayakkabılar bu bölümlerdeki tüm sorunların altında yatan nedenleri düzeltme işlevi görebilir. Ortopedik ayakkabılar kullanıcılara:
-Sırt ve bacak ağrıları
-Pronasyonlar
-Yürüme anormallikleri
-Ayak ağrılarını azaltma
-Ayağı rahatlatma
-Kan akışını rahatlatma
-Hareket kabiliyetini artırma gibi durumlarda yardımcı olabilir.
Ortopedik Ayakkabının Özellikleri Nelerdir?
Hareket kabiliyetinde genel bir azalma, ayak ağrısı veya rahatsızlığı olan kişilerin yaşadığı en büyük sorunlardan biridir. Etrafta dolaşamamak, hayattan çok fazla zevk alabilir ve etrafınızdaki dünyayı keşfetmenizi engelleyebilir. Sınırlı hareketlilik, topuk mahmuzları ve bunyonlardan plantar fasiit, düztabanlık ve çekiç parmaklarına kadar değişen bir dizi farklı ayak probleminden kaynaklanabilir. Bu koşullardan muzdarip insanlar yürürken ağrı hissederler. Sonuç olarak, ağrı ve rahatsızlıktan kaçınmanın bir yolu olarak genellikle hareketsiz bir yaşam sürerler.
Ortopedik ayakkabılar, hareket kabiliyetini etkileyen ayak ağrısı çeken kişiler için uygun bir seçenektir.
Ortopedik ayakkabıların bir dizi özelliği vardır:
-
Elle bükülebilecek kadar yumuşak, iyi kavisli orta taban ve dış taban: Bu, tabanın kolayca büküldüğü ve normal şekilde yürümenize yardımcı olmak için yumuşatıldığı anlamına gelir.
-
Çıkarılabilir iç astarlar: Ortopedik ayakkabıya ihtiyaç duyan birçok kişinin de özel ortezlere ihtiyacı vardır. Çıkarılabilir bir iç astar, bir ortez yerleştirmek ve çıkarmak için gereken kolaylığı sağlar.
-
Çeşitli ayak şekillerine tam olarak uymalarını sağlamak için çok çeşitli genişlik ve şekillerde üretilirler.
-
Sağlam ve rahatlık veren topuk yapısına sahiptirler.
Ortopedik Ayakkabı Nasıl Üretilir?
Ortopedik ayakkabılar, ayak, ayak bileği ve bacağı desteklemek için özel olarak tasarlanmış ayakkabılardır. Genellikle belirli bir kullanım düşünülerek tasarlanırlar. Örneğin serebral palsili bir kişi ortopedik ayakkabılara ihtiyaç duyabilir.
Ortopedik ayakkabıları normal ayakkabılardan ayıran belirli üretim ve tasarım özellikleri vardır. Aşağıda ana farklılıklardan birkaçı görülebilir:
-Ekstra genişlikler ve daha fazla boyutlandırma seçeneği
İnsanların ayakları çok benzersiz olduğundan, çoğu ortopedik marka üç ana genişlikte (dar, normal ve geniş) ve neredeyse sınırsız boyutlarda mevcuttur.
-Daha yüksek üst yüzler
"Pençeli" veya "çapraz ayak parmakları" gibi ön ayak sorunları yaşayan kişiler, ayakları için daha fazla dikey alana ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle ayakkabının üst modeli daha yüksek üretilebilir.
-Daha kolay kapama sistemleri
Ortopedik ayakkabıların çoğu, kısıtlı hareket kabiliyeti veya işlevleri olan kişiler için daha kolay sıkılabilen bir cırt cırt kapama sistemini tercih edilerek üretilir.
-Sağlam ve destekleyici bir topuk
Ortopedik ayakkabılar ayağın arkasını desteklemek için özel, sağlam ve destekleyici topuk sistemiyle üretilir.
-İyi yastıklanmış ve güçlü bir dış-orta taban
Dış ve orta iç taban, tipik olarak ayağı rahatlatmak ve yürümenin etkisini dağıtmak için "etki noktaları" tanımlanarak güçlendirilerek üretilir.
-Sağlam bir dış taban
Ortopedik ayakkabılar, ideal olarak, ayağın iyileşmesini sağlayan 'kama' ve/veya ayağın altındaki basıncı azaltmak için kullanılan 'küllü tabanlar' denilen Etilen-vinil asetattan (EVA) tabanlar kullanılarak üretilirler.
Ortopedik Ayakkabıda Kullanılan Malzemeler Nelerdir?
Ortopedik ayakkabılar, ayakları desteklemekten çok daha fazlasını yapar. Ayağın tamamını yastıklamaya yardımcı olurlar ve ayağın ihtiyaç duyduğu desteği sağlarlar. Ayak hizası ile ilgili sorunları düzeltebilir, ağrıyı en aza indirebilir ve mevcut sorunların daha da kötüleşmesini önleyebilirler. Sürekli ortopedik ayakkabılar giyerek ayaklarınızda yaşadığınız ağrı miktarı önemli ölçüde iyileştirilebilir.
Ortopedik ayakkabıların kullanıcılar için bir ayakkabıdan daha fazlasını sunuyor olmaları, ortopedik ayakkabı üretilirken kullanılan malzemelerin de farklılaşmasına neden olmuştur.
Genel olarak ortopedik ayakkabılar üretilirken kullanılan malzemeler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
-Termoplastikler
Isıtıldığında yumuşayan , soğutulduğunda sertleşen malzemeler. Ortopedik ayakkabı endüstrisinde kullanılan birkaç grup plastik vardır ve bunlar birçok farklı kalınlık, güç ve renkte satılmaktadır.
-Polipropilen
Düşük özgül ağırlığa ve yüksek sertliğe sahip bir plastiktir. Hafiflik ve yüksek mukavemetin bu kombinasyonu, sert ayak problemlerini çözmek ortopedik üretimi ideal hale getirir.
-Kompozit Karbon Fiberler
Akrilik plastiği karbon fiberlerle birleştirmek, sert bir tabaka malzeme oluşturur. Karboplast ve Grafit serisi gibi çeşitli ticari isimlerle bilinen "karbonlar" ince, fonksiyonel ortezlere ihtiyaç duyan ayakkabı kullanıcıları için üretilen ayakkabılarda kullanılır.
-Polietilen Köpükler
Bu, yaygın olarak kullanılan çok geniş bir malzeme kategorisidir. Bu kapalı hücreli köpükler, bazıları sürekli aşınma ile sıkıştırmaya maruz kalsa da, tam temaslı, basıncı azaltan ortezler için idealdir.
Etil-vinil setatlar (EVA'lar), krepler/neoprenler ve daha yakın zamanlarda silikonlar, uyumlu ayak kalıpları yapmak için ideal olan diğer insan yapımı malzeme gruplarıdır. Taban için kullanılan genel malzeme grubudur.
Ortopedik Ayakkabı Kullanmanın Faydaları Nelerdir?
Ortopedik ayakkabıların genel anlamda faydaları 3 farklı açıdan değerlendirilebilir.
-Ortopedik ayakkabılar, hareket kabiliyetini etkileyen ayak ağrısı çeken kişiler için uygun bir seçenektir. Bu ayakkabılar ayakları yumuşatır ve mevcut ayak problemlerini iyileştirir, insanların yürümesini kolaylaştırır. Hareketlilikteki bu artış, ayak ağrısı çekenler için çok daha iyi bir yaşam kalitesi sağlar.
-Ortopedik ayakkabı giydiğinizde, yalnızca ek hasarın oluşmasını engellemekle kalmazsınız, aynı zamanda şu anda yaşadığınız sorunları da iyileştirebilirsiniz. Doğru ayakkabılar, hizalama sorunlarını düzeltmenin yanı sıra, ayaklarınızın kavislerini mükemmel durumda tutabilir. Bugün ayaklarınıza dikkat ederek, yaşlandıkça daha önemli sorunlar yaşama olasılığınız azaltırsınız.
-Ortopedik ayakkabının topukları, ayaklarınızın ayakkabının önüne doğru çok fazla kaymasını önlemeye yardımcı olacak, sonuç olarak ağrı ve rahatsızlığı en aza indirecektir. Ortopedik ayakkabıların en iyi yanlarından biri, faydalarının kümülatif olmasıdır. Bu, onları ne kadar uzun süre giyerseniz, ayaklarınız için sağladıkları fayda o kadar büyük olacağı anlamına gelir.
Ortopedik Ayakkabıların Zararları Var mıdır?
Gereksiz yere ortopedik ayakkabı kullanmanın ya da bu tür ayakkabıları uzun süre kullanmanın belli başlı zararları olabilir. Bu zararlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
-Bilinçsiz kullanım normal ve sorunsuz bir ayağı sorunlu hale getirebilir.
-Gereksiz ve uzun süre ortopedik ayakkabı ayağı tembelleştirebilir.
-Uzun vadede ortopedik ayakkabı kullanıcılarında düztabanlık gelişebilir.
Ortopedik Ayakkabı Nasıl Anlaşılır?
Ayak ve ayak bileğinde uyum sorunları olduğunda, ağrıları ve yürüme şeklini etkileyen özel veya özelleştirilmiş ortopedik ayakkabılar kullanılması gerekir. Doktorlar ve sağlık uzmanları, ortopedik ayakkabı gibi daha destekleyici ayakkabılar giymeyi önerdiğinde bu ayakkabıların nasıl bulunacağı ve ortopedik ayakkabıların nasıl anlaşılacağı ile ilgili bilgi verecektir. Ancak ayakkabı mağazaları ve üreticilerinin hiçbir bilimsel temeli olmayan ticari iddialarına kapılmadan, ayağa tam oturan ve yeterli desteği sağlayan bir ortopedik ayakkabıyı bulmak kolay olmayabilir.
Ortopedik ayakkabıyı anlamanın birçok yolu olsa da bu konuda uzman olunmayacağı için gerçek ortopedik ayakkabı satın alabilmek için sertifikalı ve güvenilir üreticileri seçmek gerekebilir. ortopedik ayakkabılar, üst yüzleri haricinde iç ve dış tabanlarının özel olmasıyla diğer ayakkabılardan ayrılır. Normal ayakkabılar ve ortopedikler arasındaki temel fark genellikle budur.
Ortopedik Ayakkabı Raporu Nedir?
Bazı ortopedik ayakkabılar ‘sağlık ayakkabısı’ kategorisine girebilir. Bu nedenle tıpkı ilaçlar gibi doktor raporu olduğu takdirde, ayakkabı ücretinin devlet tarafından karşılanma durumu ortaya çıkabilir.
Bu ayakkabıları kullanmak zorunda olan ortopedik ayakkabı kullanıcıları, çeşitli raporlarla devlet desteği alabilmektedir. Örneğin diyabet hastalığında en büyük problem, kan dolaşımının belli oranlarda yavaşlaması dır. Bazı ortopedik ayakkabılar gümüş lifler ve gümüş iyonlar bulundurduğu için kan dolaşımını hızlandırıcı bir fonksiyona sahiptir. Diyabet hastaları aldıkları rapor sayesinde ortopedik ayakkabılar için devlet desteği kullanabilmektedir.
Ortopedik Ayakkabı Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Ortopedik ayakkabılar, kişinin duruşunu düzeltebilir, doğru gelişmeyi teşvik edebilir, kullanıcıyı daha hareketli, rahat ve ağrısız tutmaya yardımcı olabilir ve nihayetinde daha mutlu ve daha sağlıklı olmayı destekleyebilir. Yürüme şeklini değiştirmeye yardımcı olması için genellikle ortopedik bir ayakkabı giymek gerekebilir. ancak dikkat edilmeden alınmış, ayağa uygun seçilmemiş ya da gereksiz kullanılmaya başlanmış ayakkabılar kullanıcıya ekstra bir problem de yaratabilir.
Ortopedik ayakkabı alırken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar aşağıda listelenmiştir:
-Ortopedik olduğu iddia edilen sert, esnek olmayan ve gereksiz kısıtlayıcı özellikteki ayakkabılardan kaçınılmalı,
-Ortopedi konusunda uzmanlığı bilinen, bu konuda sağlık kuruluşlarınca tanınmış ve onay almış üreticilere güvenilmeli,
-Alınacak modelin esnek bir yapıya sahip olması önemsenmeli,
-Ayak numarasına uygun alınmalı, sıkan ayakkabılar zamanla esneyebilir diye düşünülmemeli,
-Ortopedik iç taban bulunmasına dikkat edilmeli,
-Ayaktaki ortopedik sorun net tanımlanmalı ve ortopedik ayakkabı bu soruna uygun olarak alınmalı
Ortopedik Ayakkabı Kimler İçin Uygundur?
-
Günde beş saatten fazla ayakta kalınıyorsa
-
Topuklarda ve bilek duruşunda problemler varsa, ayak pronasyonuna veya supinasyona yardımcı olunması gerekiyorsa
-
Ayakta kemer yok veya yüksek kemer varsa
-
Ayakta veya topuklarda şiddetli ağrılar varsa
-
Alt uzuvlarda (kalça,diz, bacak, ayak bileği) yaralanmalar olduysa
ortopedik ayakkabıların kullanılması uygun olabilir. Ortopedik ayakkabı kullanımı için bir uzmana danışılması doğru bir karar olacaktır.
Çocuklar için Ortopedik Ayakkabı Gerekli midir?
Çoğu aile, çocuğunun sağlıklı ayak yapısına sahip olmasını ister. Bu nedenle çocuk için ortopedik bir sorun olmasa da mutlaka ortopedik ayakkabı alma ısrarı içinde olurlar. Bu ısrar gereksiz hatta bazen zararlı olabilir. Sağlıklı bir ayak gelişimi için ortopedik ayakkabılar gerekli değildir. Bu kapsamda ayakların olabildiğince rahat bırakılması her zaman daha önemlidir.
çocuklar için ayakkabı seçiminde temel kural sağlıklı ayak için normal, ortopedik sorunu olan ayak için ise ortopedik ayakkabı almaktır.
Sağlıklı ayak gelişimi oldukça önemlidir ancak ortopedik ayakkabı, yalnızca ortopedik sorunu olan ayaklar için kullanılmalıdır.
Bebekler Ne Zaman Ortopedik Ayakkabı Kullanmalıdır?
Çocuklarda olduğu gibi bebeklerde de ortopedik ayakkabılar gereksizse kullanılmamalıdır. Aileler bebeklerinde ortopedik bir sorun olmasa bile ortopedik ayakkabı kullanmak için ısrar edebilmektedir. Ortopedik ayakkabılar yaş fark etmeksizin gerekliyse kullanılmalıdır.
Bir bebeğin ortopedik ayakkabı kullanması gerekip gerekmediğine dair en doğru kararı doktoru verecektir.
Ortopedik Ayakkabı Sürekli Kullanılmalı mıdır?
Ortopedik ayakkabılar çeşitli sağlık problemleri için sıkça kullanılır. Ayaktaki sağlık problemi sona erdiğinde ayakkabı kullanımının durması ya da sorun hafiflediğinde ortopedik ayakkabının değiştirilmesi gerekebilir. Dolayısıyla aynı ortopedik ayakkabı sürekli kullanılmamalı ya da farklı sorunlar için aynı ortopedik ayakkabı kullanılmaya devam edilmemelidir.
Sorunlar devam etmediği halde ortopedik ayakkabı kullanımı ayağın sağlıklı olarak görevini yapabilmesi için çalışması gereken kasların işlevini yitirmesine neden olabilir. Kişi ortopedik ayakkabı kullanarak kendisi için yeni sorunlara yol açabilir. Zamanla ayak tembelleşebilir.
Ortopedik Ayakkabı Türleri Nelerdir?
Ortopedik ayakkabılar, ayak rahatsızlıkları veya anormallikleri olan kişiler için tasarlanmıştır. Sadece ayaklarda değil, ayak bilekleri, bacaklar ve sırt gibi vücudun diğer bölgelerinde de ağrıyı hafifletmeye yardımcı olurlar. Farklı durumlar ve ağrı seviyeleri için birkaç farklı ortopedik ayakkabı türü mevcuttur.
Daha yaygın olan türlerden bazıları:
-geniş tabanlı ayakkabılar;
-ekstra güçlü topuklu,
-dolgulu dilli veya çıkarılabilir ayak pedli ayakkabılar;
-düşük-yüksek kemerli ayaklar için ayakkabılar olarak sıralanabilir.
Ortopedik Taban Nedir?
Ortopedik ayakkabı kullanılmıyorsa, var olan ayakkabıları ortopedik hale getirmenin en iyi yolu ortopedik iç tabanlar kullanmaktır. Farklı insanlar, ayaklar, ayakkabılar ve aktiviteler farklı materyaller gerektirebilir. Ortopedik iç tabanlar, tüm bu farklılıklar için ayakkabıların içine konarak ayak rahatlığını sağlamayı amaçlayan, ayakkabının içine kullanıcı tarafından rahatça çıkarılıp konulabilen tabanlardır.
Ayak ağrıları varsa veya az destekli ayakkabılara sahip olunduğu düşünülüyorsa, ek destekleme, topuk desteği ve daha iyi bir ayak-ayakkabı uyumu sağlamak için ortopedik iç tabanlar kullanılabilir.
Ortopedik iç tabanları tanımlamak için ortez kavramı kullanılabilir.
Ortez, işlevini kısmen veya tamamen kaybetmiş uzuvların performansını arttırmak ve daha fazla kullanılabilir hale getirmek amacıyla vücuda takılan yardımcı cihazlardır. Ortopedik iç tabanlar da bir çeşit ortezdir.
Ortopedik Taban Nasıl Kullanılır?
Araştırmalara göre insanların sadece %20'si "oldukça rahat ayaklara" sahiptir. Bu insanlar için ayaklarının şekli, vücudun ağırlığını desteklerken şeklini korumasına yardımcı olmak için herhangi bir ek desteğe ihtiyaç duymadıkları bildirilmiştir. Ancak geri kalan kişiler için ortopedik ayakkabılar arasından seçim yapmak ya da ortez kullanmak ayakla ilgili sorunları düzeltmeye ve ağrıyı önlemeye yönelik bir çözüm olabilir.
Ayaklarınız vücudun temeli olarak hareket eder. Bu, ayakların uyumlarıyla ilgili herhangi bir sorunun tüm vücudu olumsuz etkileyebileceği anlamına gelir. Ortopedik ayakkabıları stil olarak tercih etmeyen kullanıcıların rahat ayaklara sahip olabilmek için seçtiği ikinci yol ortopedik iç tabanlardır.
Ortopedik tabanlar, kullanıcının rahatlık talebine, ayaktaki soruna bağlı olarak seçilip satın alındıktan sonra istenilen ayakkabının içine kolayca yerleştirilir. Başka herhangi bir işlem yapılmasına gerek kalmadan istenildiği şekilde kullanılabilir. Ayakkabıdan tekrar çıkarılabilir ve istenildiği zaman tekrar ayakkabının içine yerleştirilebilir.
Ortopedik Ayakkabı Nasıl Temizlenir?
Ortopedik ayakkabılar malzemeleri ne olursa olsun diğer ayakkabılardan sadece kullanım amaçlarıyla ayrılırlar. Bu nedenle kullanıcı diğer ayakkabılarını temizlerken nelere dikkat ediyorsa ortopedik ayakkabılarını temizlerken de bu adımlara dikkat etmelidir.
Ortopedik ayakkabıları temizlemek için ılık suyla yumuşak bir sabun veya deterjan kullanılır. Ortopedik ayakkabılar ıslatılarak çok fazla su çekmemesine dikkat edilmelidir. Çıkarılması zor bir leke varsa, ayakkabıyı temizlemek için sadece o bölgeyi yumuşak kıllı bir diş fırçasıyla ovmak yeterli olacaktır. Fazla kiri ve temizlik ürünlerini temizlemek için ayakkabıyı duruladıktan sonra tamamen kuruması beklenmelidir. Ayakkabılar asla makinede yıkanmamalı veya kurutulmamalıdır; bu, yapılarının bütünlüğünü bozar.
İlginizi çekebilir: Rugan Ayakkabı Nasıl Temizlenir?